 |
| Afke bij Three Mountains op bezoek |
Eindelijk weer eens een blog van die luitjes in
Rwanda! We waren in Nederland en daarna hadden we een maand lang Afke op
bezoek, die over haar belevenissen in Rwanda overigens ook een blog bij heeft
gehouden op http://afke245.reislogger.nl/.
Wat is hier
allemaal gebeurd? Vlak voor we naar Nederland vertrokken, ontviel ons plotseling
de helft van ons personeel. Onze intern, Louis, vertelde dat hij ons ging
verlaten om zich full time te wijden aan een eervolle programmeer-opdracht van
zijn universiteit. En een uur voor vertrek betrapte Haruna onze Ruth voor de
tweede keer op stelen, hetgeen uitliep op een handgemeen. Weliswaar ging het
deze keer slechts om een WC-rol, een potje jam en een handdoek, maar toch. Het
laatste wat we hebben gedaan voor we op het vliegtuig stapten op 18 augustus was
het op staande voet ontslaan van onze kokkin/huishoudster.
In Nederland een
heerljke tijd gehad. Eerst een week fietsen langs alle vier tantes van Gerry. Een zinvolle en mooie tocht. Wat is Nederland toch een prachtig en gevarieerd land! Daarna zijn we als altijd liefdevol opgenomen
in het huishouden van Ineke en Jos in Amsterdam en hebben we video-materiaal
verzameld voor het project “De Dementievriendelijke gemeente” dat we komend
half jaar vanuit Rwanda uitvoeren met partners in Nederland.
 |
| Verjaardag Gerry |
Het was heerlijk om onze familie en vrienden
weer te zien.
Gerry heeft zelfs haar verjaardag nog in Nederland gevierd. Het gaf ons het gevoel dat we ook in
Nederland nog meedoen. Op een beetje
aparte “hop on, hop off”manier misschien, maar we zijn niet helemaal weg. Fijn
is dat wel.
Opeens werden we
gebeld vanuit Rwanda door Ariane, onze enige werkneemster, dat Haruna onze
wacht die bij ons op het terrein woont, zijn rug had gebroken en niet meer kon
bewegen en al drie dagen op bed lag zonder eten of drinken. Paniek! Henk, een
Nederlandse vriend, gebeld in Kigali om
polshoogte te gaan nemen. Haruna naar het ziekenhuis gebracht. Bleek hij spit
te hebben. Met pijnstillers en rust is hij inmiddels weer helemaal de oude.
 |
| Haruna in het ziekenhuis |
Maar waarom had hij nu drie dagen niks van zich laten horen? Omdat hij zijn
verzekeringspapieren niet bij zich had. Met €50 van Henk kon hij vervoerd en
geholpen worden. Alleen voelde hij zich machteloos en was bang terug gestuurd
te worden door het ziekenhuis. En omdat hij niet kon opstaan om zich te
ontlasten had hij maar niks gegeten en gedronken. Zo afhankelijk zijn arme
mensen hier dus van machtige beschermheren. Haruna noemt ons Papa en Mama....
Terug in Rwanda
moesten we dus een nieuwe kok/huishoudster. Op de website Living in Kigali
kan je alles vinden wat een expat nodig heeft. Ook personeel. Een vertrekkende Amerikaan prees zijn
kok/huishouder Janvier zo ongeveer de hemel in: betrouwbaar, leergierig, goed
kunnende schoonmaken en koken. Kortom, wat wil je nog meer? Wij meteen afspraak gemaakt. Komt er een heel vriendelijk knipmessende
jongeman op gesprek die bij hoog en laag vol houdt dat hij niet kan koken,
alleen een beetje kan schoonmaken, maar wel veel wil leren. Tja, solliciteren zijn ze hier niet zo goed
in..... Gerry heeft toen maar eens een mailtje gestuurd naar die vorige baas
van hem, die inmiddels al in de USA zat.
Kreeg ze per ommegaande antwoord met weer een jubelzang op de
kwaliteiten van Janvier. “Koken kan hij best wel, hij presenteert zich alleen wat
bescheiden...”
 |
| Onze nieuwe kok/huishouder, Janvier |
Janvier is
inmiddels zes weken bij ons en hij groeit iedere dag in zijn rol. Ontzettend
leuk om te zien. Afke vond hem helemaal geweldig “zo’n leuke beschaafde
jongen!” en heeft hem goed gecoacht. Hij heeft absoluut gevoel voor koken. We vinden
nu al dat we er op vooruit zijn gegaan.
 |
| Nieuw watertappunt |
In Nederland doen
we nog een beetje mee, maar horen we er al een beetje bij in Rwanda? Het begint
te komen. Bij de laatste Umuganda, de maandelijks verplichte zaterdagochtend
‘community-work’ bijeenkomst, werd er in onze Umugudugu (dorp/wijk) een watertappunt onthuld. Het
ding had €400,- gekost en alle mensen
die hadden bijgedragen werden met naam en bijdrage hardop voorgelezen. Wij stonden er niet bij, want wij waren in
Nederland toen daarvoor werd gecollecteerd. Maar geen nood, de volgende geldophaalactie
stond alweer gepland: bij het watertappunt moet nog een huisje komen voor de
beheerder en 1 0ktober is het “patriotic day”. Dat wil zeggen dat dan de
oorlogsinvaliden geëerd worden. En dan
wordt er gecollecteerd voor de cooperatie van “mensen zonder armen en/of benen”
zo werd ons plastisch uitgelegd. Geen
contant geld bij je? Geen nood, we komen volgende week wel even bij je langs.
 |
| Afke en JW op de Umuganda. Op de achtergrond het nieuwe watertappunt. Rechts in zwart trainingspak Goudance. |
En dus zie je ons op de foto op de bank bij ons thuis met “Charles” onze
dorpsoudste en “Goudance”de maatschappelijk werkster van de gemeente. Ze waren best moe, want vanaf 8.00 uur ’s-ochtends
waren ze al op pad en ze gingen langs alle 190 huizen van ons ‘dorp’ om geld op
te halen. We kregen zelfs de mededeling dat we op 31 oktober mee konden met een
excursie voor donoren naar de mensen zonder armen en benen zodat we konden zien
waar ons geld terecht kwam. “En we mochten dan ook foto’s maken”werd eraan
toegevoegd als extra lokkertje.
 |
| De dorpsoudste en de maatschappelijk werkster op bezoek |
Horen we er nu
bij? Ja, we horen erbij. Bij de elite van onze Umugudugu (dorp) die geacht
wordt elke keer als er nieuwe plannen zijn ter verbetering van de buurt en
verheffing van het volk de portemonnee te trekken. In een land waar de overheid
weinig geld heeft, niet zo vreemd. Het is hier ook
tamelijk gewoon dat mensen aan hun familie- en vriendenkring geld vragen om een
operatie te kunnen betalen. De verzekering dekt vaak maar een (klein) gedeelte
van de kosten. Voor ons is dat ongemakkelijk, omdat we gewend zijn dat er een of
andere stichting zit tussen ons en het goede doel. We kunnen een willekeurige bijdrage geven aan
NOVIB tegen de ellende in Afrika en het oplossen daarvan is dan verder hun
probleem. Maar dat ligt toch iets
anders als iemand die je kent opeens halfzijdig verlamd raakt door een
gecompliceerde hernia en dan vraagt om bij te dragen om een operatie in India
mogelijk te maken à €12.000. Dat overkwam ons vorige week. En dan komt het
opeens heel dicht op je huid. Hoeveel geef je dan, welke informatie vraag je
dan? Het duurde even voor wij door
hadden dat haar appèl niet persoonlijk aan Gerry en mij gericht was, maar aan haar
hele kring van familie en vrienden, haar ‘clan’. Als je weet hoe zo’n persoonlijk netwerk van
iemand er ongeveer uitziet, dan weet je je plaats en wat er in zo’n geval
ongeveer van je verwacht wordt. Maar die informatie hebben wij niet. Het is onbekend terrein; glad ijs. Het feit dat ze ook aan ons een bijdrage vraagt
heeft twee kanten: een opportunistische kant – jullie zijn wit, dus rijk en jullie
kunnen wellicht wel wat missen – en een relationele kant: ik nodig je uit
onderdeel van mijn persoonlijke netwerk te worden, waarin dienst en wederdienst
belangrijke waarden zijn. Nu vraag ik
wat van jullie, maar in de toekomst kunnen jullie dan ook wat van mij vragen...
Tja, als je elkaar verder eigenlijk niet zo
goed kent, wat doe je dan als relatieve buitenstaander? Dat moeten we van geval
tot geval bekijken en beslissen. Ons is in ieder geval wel duidelijk dat als je
er hier bij wilt horen en een beetje geld hebt, je ook bereid moet zijn om van
je rijkdom te delen op een heel persoonlijke en transparante manier. De kunst
is dan om in contact het gepaste gebaar te maken. Die kunst zijn we aan het oefenen. De
eerste stappen zijn gezet.
