Ja, dat huis toch echt gekocht

In Augustus schreef ik dat we vrij plotseling een huis gekocht hebben. Sindsdien vragen jullie: “en hoe bevalt het in het nieuwe huis?” Nou, dat is nog niet te beantwoorden.

Is het wel echt ons huis?

Uiteraard hoort bij een huis kopen papierwinkel. De verkopende makelaar zou ons door deze papierwinkel heen helpen. Nu blijkt dat ons huis het eerste huis is wat de verkopende makelaar verkoopt, dus ze weet niet hoe de papierwinkel werkt. Dat is wel even schrikken, een makelaar die niet goed weet hoe het werkt wegens gebrek aan verkopen. Hoe raken wij dat huis over 10 jaar dan weer kwijt, als niemand hier huizen koopt? Deze gedachte valt nog te verdringen. Tien jaar is een lange tijd, en wie weet bestaat er tegen die tijd een kopersmarkt. Samen met Flora en Nathalie van het makelaarskantoor hebben we in allerlei rijen gezeten in vage gemeente, districts- en dorps kantoren en binnen twee weken zouden onze eigendomspapieren komen. Dat werden vijf weken. Kan gebeuren.

Nu hebben we eigendomspapieren die maar 20 jaar geldig zijn. Er is hier erfpacht, je moet jaarlijks belasting betalen aan de gemeente. Wij hebben nu een erfpacht regeling van 20 jaar omdat de vorige eigenaren een essentieel papier niet hadden. Dat wordt nu in orde gemaakt door de vorige eigenaar via een advocatenkantoor zodat we een standaard erfpacht krijgen van 49 jaar, hernieuwbaar. Klinkt mooi toch? Zal goed komen, maar het vereist wel weer de nodige telefoontjes naar de advocaten. Ik geloof het pas als ik het papier in handen heb.

Toestemming voor de verbouwing

Adrian en Rono zijn de architecten die we in de arm genomen hebben. Ze kunnen mooie plaatjes maken, maar een goede plattegrond die klopt kwa afmetingen blijkt een hele klus. Ze zijn niet gewend aan klanten die tekeningen kunnen lezen en systematisch onthouden wat er afgesproken is. Er zijn weer de nodige culturele verschillen te overbruggen. Zij moeten tekeningen maken om de renovatie van het huis aan te vragen bij het district. Volgens Rwandese vrienden van ons kan je een schetsje maken en dat bespreken bij het districtskantoor. Die vriend woont in een ander deel van Kigali. Adrian en Rono beweren dat er toch echt vier soorten tekeningen geëist worden door het district in dit deel van Kigali. Zo zijn ze al acht weken aan het tekenen, terwijl ze beweerden dat ze dat in anderhalve week af zouden hebben. Gelukkig hebben we een standaard bedrag met ze afgesproken voor het werk wat ze moeten leveren, dus als ze er zo lang over doen snijden ze in hun eigen verdiensten.

Zoek alle vreemde dingen.

Uiteindelijk hebben we het opgegeven om kloppende tekeningen te willen zien en hebben we gezegd: dien maar in. Het is zo ongeveer 85% goed volgens ons. Er is al duidelijk dat het een continu onderhandelingsproces zal worden. Vandaag is er door hen ingediend. We hebben zelfs niet meer gezien wat ze ingediend hebben.

Waar komt de wastafel?

Je vraagt je misschien af hoe dat dan gaat. Een voorbeeld: wij willen een groter raam in de badkamer en een tweede deur. Zodat je vanuit twee slaapkamers gebruik kan maken van dezelfde badkamer. Dat vinden Adrian en Rono hoogst ongebruikelijk. De mode is hier in Kigali dat iedere slaapkamer een eigen badkamer heeft, dus in hun ogen bestellen wij achteruitgang. Wij offeren een badkamer ten behoeve van het kantoor, dus dat er twee slaapkamers met een badkamer doen vinden wij geen enkel probleem. En wij gaan er wonen toch? Dan maken ze een tekening waarbij het toilet de wastafel, de douche en het urinoir allemaal tegen de zelfde muur aanzitten, dat is handig voor de leidingen. Maar dat past niet. “Hoezo”, zeggen ze? Ze hebben het nagemeten op de tekening. Wijs geworden doen we alle besprekingen in het nieuwe huis met een meetlat bij de hand. “Ga maar mee.” We lopen naar de badkamer: “Kijk maar, de wastafel zit tegenover het toilet en niet ernaast. Het moet gewoon blijven zoals het is.” Och ja, nu zien ze het, er zitten meetfouten in de tekening. “Komt in orde” is de belofte.

Een week later zijn de electra tekeningen klaar. De electra leidingen zijn geprojecteerd op de plattegrond. Wat staat er op de plattegrond? Een wastafel, toilet, wasbak, urinoir en douche, allemaal naast elkaar getekend. Hoe kan dan nou? Zo komt het electra punt voor het wastafel lampje aan de verkeerde kant.  “Ja Sorry!” Na enig doorvragen blijken ze de electra man waarmee we ook al een sessie gedaan hebben ontslagen te hebben wegens onvermogen, maar niet de juiste plattegrond doorgegeven te hebben aan de nieuwe electra-man. En zo gaat het maar door. Het gaat allemaal nergens over, maar toch.

Ik wist dat het neer zou komen op heel veel controleren. Maar ik wordt er wel een beetje gestrest van; “Als ze maar niet dit, als ze maar niet dat….” Jan Willem slaagt er gelukkig in om er kalmer bij te blijven.

Het park

Waarom hebben we dit huis ook al weer gekocht? Vanwege de ligging. Aan het parkje waar we nu ook wonen. Heerlijk rustig, prachtige vogels, grote bomen. En nu………  ik hoorde alsmaar kappen. Bomen kappen. Ik kan daar helemaal niet tegen. Er staan prachtige bomen in het park en soms hakken mensen erop in voor brandhout. Dat mag niet van de gemeente en ik heb de neiging om ze weg te sturen. Jan Willem geneert zich dan voor me. Hij vindt dat het maar bomen zijn en dat ik me er niet mee moet bemoeien en dat die mensen nou eenmaal brandhout nodig hebben. 

Vandaag ging het kappen maar door en ik ben gaan kijken. Bleek dat ze drie prachtige oude bomen omgehaald hebben omdat er een trouwfeest locatie in ons park komt. Pal onder ons nieuwe huis!

Trouwen is de favoriete bezigheid in Rwanda. Het is de gebeurtenis van je leven waarvoor je je diep in de schulden steekt. In een eerder blog hebben we al eens beschreven hoe dat in zijn werk gaat. Nu leeft ook de mythe dat je met trouwen veel geld kunt verdienen. Iedereen die een beetje plek heeft begint een trouwlocatie. Twee tenten tegenover elkaar waar iedereen in moet zitten met muziek en toespraken. Volgens mij zijn er zoveel trouwlocaties dat je daar onmogelijk geld aan kunt verdienen.

Het parkje is van de coöperatie die alle huizen gebouwd heeft. En het onderhoud van het park kost geld. Er moet een paar keer per jaar gemaaid. Dat moeten de 20 inmiddels gepensioneerde coöperatieleden opbrengen. En nu denken ze dat ze winst gaan maken door herrie te gaan maken pal onder ons nieuwe huis! Toen ik dat vandaag ontdekte heb ik onmiddellijk de buurman opgebeld. Hij bevestigde het verhaal. Ach ja, zei hij: “Een tent laat niet zo veel herrie door.” En nog wat van die onnozelheden. Aan het eind zei hij; “Ja als jij andere ideeën hebt, laat maar weten hoor.”

De oprichting van de actiegroep: red het park

Het huis in het midden is ons huis.

Bij deze zijn jullie dus getuige van de oprichting van de actiegroep, red het park. Als echte Utrechtse Heuvelrug nimby’s gaan we aan de slag. Tegen de herrie en voor de bomen. We moeten nu alle omwonenden af. Wie is er bereid om bij te dragen aan het grasmaaien? Zodat we rustig kunnen wonen. Veel van de huiseigenaren wonen niet meer hier. Ze verhuren hun huizen en hebben dus zelf geen last van de herrie. Maar de huurders wel.

Ik heb al een hele rij argumenten bedacht tegen de trouwtenten.

1. Er zijn geen toiletten, dus iedereen gaat poepen en piesen in het park. Nou doen de motorrijders dit toch al, want voor motorrijders zijn er ook geen toiletten, dus regelmatig zie je een motorrijder aankomen die tegen een boom gaat staan. Maar in het supernette Rwanda is wildplassen verboden. Ha!
2. Wie ruimt alle troep op na de trouwerij? Voor afval moet je hier per zak betalen. Jan Willem en ik hebben niet zoveel afval, en wij rapen regelmatig de rommel uit het park. Kan wel bij ons afval. Wie gaat het afval opruimen bekostigen?
3. Je huis daalt in waarde als je herrie naast je huis hebt. Dit argument zal wel niet zo goed werken omdat het hier geen kopersmarkt is. Snik.
4. Er is geen water of electra. Gaan ze ook nog een generator neerzetten?
5. Waar moeten mensen parkeren? In het park? Het hele park gaat naar de knoppen.

Jan Willem blijkt gelukkig een medestrijder in het hele verhaal. Om die bomen geeft hij niets. D66 is nooit een natuurpartij geweest, dat blijkt maar weer. “Er groeien wel weer nieuwe” Nou, niet dus. Ze hebben wel wat nieuw boompjes geplant van 30 cm hoog, maar die staan op totaal onlogische plekken. Namelijk op de plekken waar iedereen gaat parkeren. En het zijn de foute soort bomen. Dat gaat niets worden. Maar Jan Willem heeft een bloedhekel aan Rwandese trouwmuziek en piepende geluidsinstallaties. Daar wordt hij helemaal wild van. Goed zo! Toen het trouwlocatie-nieuws tot hem doordrong ging hij onmiddellijk in het bestemmingsplan opzoeken of een trouwlocatie wel mag.

Was dit huis de goede keuze?

“We moeten weer van het huis af.” Dat was mijn eerste reactie vandaag. Maar we kunnen niet meer terug. We zitten er aan vast. Ik wist dat het een heel gedoe zou worden. Maar je hebt je te verhouden tot wat je over jezelf afroept. In ieder geval zal het weer veel culturele avonturen opleveren. We krijgen zeer bijzondere verhoudingen met al onze buren. Want we gaan overal eens op bezoek om de standpunten te peilen. En de coöperatieleden zijn bijzondere mensen. Het zijn mensen die gevlucht zijn voor het geweld in Rwanda voor de genocide en die na de genocide teruggekomen zijn. Ze zijn Franstalig, goed opgeleid en hebben bijzondere verhalen.  Eigenlijk zijn het leuke mensen. Ze hebben alleen geen verstand van parken en bomen.

Ik was al van plan om me aan te melden in het comité voor het parkonderhoud, maar dat moet nu versnelt. Ik heb ook al een alternatief bedacht, het park kan namelijk een trouw-foto locatie worden. Je zal het niet geloven maar Rwandezen betalen voor de locatie bij het maken van trouwfoto’s. Er is een rotonde met een fontein, gewoon middenin twee tweebaans wegen en daarvoor moet je € 50 betalen als je trouwfoto’s wil maken. Terwijl het gewoon de openbare weg is. Tuinen met mooie bloemen erin zijn ook populair: € 50 voor trouwfoto’s. Als wij het park nu zo mooi maken dat iedereen erin op de foto wil, vragen we € 40 per foto sessie. Dan komt iedereen bij ons. € 40 is een half maandsalaris voor een tuinman als je Europeaan bent. Rwandezen betalen hun tuinman vaak maar € 40,- voor de hele maand. Dus als we 2 trouwfoto sessies per maand binnenhalen kan er full-time iemand het park onderhouden.

Zoals gebruikelijk: we houden jullie op de hoogte.

De Oma van Kevine

Er kwam een WhatsApje van Kevine “Mijn oma is overleden, we zijn in de rouw”. Ach nee. Kevine vertelde altijd van die leuke verhalen over haar oma. Ze stond op mijn verlanglijstje, die Oma wilde ik wel eens ontmoeten. En nu is het te laat.

We waren van harte uitgenodigd voor de begrafenis. Eerst bij het huis en dan in de kerk en daarna naar het kerkhof. Dat leek ons allemaal wat veel en na overleg met Ariane en Nehemie wat is gebruikelijk hier? kozen we voor het onderdeel kerk. 

Om 11.00 uur zou het beginnen, in de Anglicaanse kerk. Jan Willem en ik moesten even zoeken maar toen vonden we de kerk. We bleken er al eens geweest te zijn voor een trouwerij. Toen hebben we een filmpje gemaakt van het zangkoor. 

De mis verschilde aanvankelijk niet zoveel van wat wij in Nederland gewend zijn. Er was een zwarte SUV als lijkauto. Oma lag in een prachtige witte kist en alle kleinkinderen stonden in het gangpad met bloemstukken terwijl Oma naar voren werd gedragen. Kevine stak kaarsen aan, het koor zong een lied en de priester deed een woordje.

Toen was het woord aan de familie en vrienden. Dat was bijzonder, want iedereen wilde wat zeggen en deed dat tamelijk uitgebreid en uit zijn hoofd, zonder spiekbriefje. Het was allemaal in Kinyarwanda, dus we hebben er niets van kunnen volgen. Toch waren we van begin tot einde geboeid. Wat een familie!

Eerst kwamen de drie nog levende kinderen aan het woord, waaronder Kevine’s moeder. Zij vertelden het levensverhaal. Hoewel wij slechts hier en daar een woord verstonden, was het prachtig.

Vervolgens waren de kleinkinderen aan de beurt. Dat waren er heel veel. Ze gingen allemaal op het altaar staan en keken ons aan. Een heel krachtig beeld. Wie hoort bij wie? Wat zijn broers en zussen en wat zijn neven en nichten? Kevine, voerde de meute aan en hield een gloedvol betoog over oma. 

Toen kwamen de achterkleinkinderen. Sommige nog echte dreumesen en hier een daar een puberslungel. De jongens droegen allemaal een zwart T-shirt met het portret van Oma erop geprint. Zou je dat vaker dragen dan een keer bij de begrafenis?

Daarna kwamen de buren met een gekke oom die de boel wat ontregelde. Hij begon (nogal vals) te zingen en luid Alleluja te roepen, waarop wij moesten antwoorden met Alleluja. Hier en daar begonnen de kerkgangers wat te giebelen. Een handige kleinzoon ontfutselde hem de microfoon, waarna de ceremonie weer verder ging. Kennelijk was Oma ook lid van het zangkoor geweest, want de dames van het zangkoor deden ook een getuigenis.

Thuis gekomen zeiden we tegen Ariane en Nehemie dat we begrafenissen veel mooier vinden dan huwelijken. Die zijn hier nogal saai. Je kunt je de blik voorstellen die ze ons toewierpen: onbegrijpelijke witten.

Een bewogen leven

Afgelopen zondag kwamen Kevine en Emmanuel onverwacht op bezoek en toen hebben we haar gevraagd naar het leven van Oma. Toen besefte ik pas hoe snel Rwanda is veranderd in de tijdspanne van één leven.

Volgens de officiële bronnen zou Oma geboren zijn in 1919, hoewel Kevine denkt dat dat waarschijnlijk eerder moet zijn geweest. Volgens haar was ze ouder dan 100.  Ze werd geboren in een tamelijk welvarende familie in de entourage van de koning. Nog voor ze de pubertijd bereikte werd ze voor 10 koeien “gekocht” door de familie van haar aanstaande man.  Die 10 koeien waren na een paar jaar weer nodig om bruiden voor Oma’s broers te kopen. Als die koeien intussen gekalfd hadden, dan had je mazzel.

Zij verhuisde naar de familie van de man en zodra ze ging menstrueren werd de bruiloft gevierd. Dat was op haar 14^e.  “Haar huwelijksdag was de eerste keer dat mijn oma kleren droeg” vertelt Kevine. “Zij praatte er vaak over hoe trots zij was dat er speciaal voor haar kleren werden aangeschaft. Daarvoor droeg ze namelijk alleen een rokje van koeien huid. 

Ze kreeg elf kinderen, waar van meer dan de helft overleden is voordat ze volwassen waren.“ 

Direct na de onafhankelijkheid van de Belgen in 1959 vinden de eerste pogroms plaats onder de Tutsi’s. Vooral vooraanstaande Tutsi families moeten het ontgelden. “Mijn Oma en haar familie zijn toen via Burundi naar Tanzania gevlucht met hun kuddes. Koeien waren alles voor hen. Ze dronken melk, er was olie van koeien, er was boter van koeien, er was huidzalf van koeien, ze spaarden koeien, ze aten (hoogst zelden) koeien.  

Ze wisten precies welke koe van wie was en de koeien hadden allemaal namen. Dat is de koe van huwelijk van Marietje en dat de koe van het huwelijk van Alice, enzovoort. In Tanzania waren ze armer en verloren een deel van de kudde.“

Kevine: “Ik ben in Tanzania geboren. Mijn ouders en mijn Oma hielden ons altijd voor dat wij Rwandezen waren en ooit terug zouden gaan. Als kind begreep ik er niet zoveel van. Wij waren anders dan de andere Tanzanianen en wij spraken Rwandees thuis en Engels op school. Toch hoorde

ik daar ook. Maar er waren altijd verhalen over Rwanda. Soms ging er iemand naar Rwanda en dan kwamen er producten uit Rwanda. In Rwanda was er oranje zeep, die was er niet in Tanzania. Als wij dan oranje zeep hadden dat dachten wij: dat is speciaal, dat is hele goede zeep want die komt uit Rwanda.

Rwandese vluchtelingen hielden ook allemaal contact met elkaar. Wij hadden contact met families die in Burundi zaten, in Congo en Uganda.  Mijn ouders zamelden geld in voor de vluchtelingen en voor het verzet. En toen in de loop van de 80er jaren de guerrilla van de RPF ( Rwanda Patriotic Front) op gang kwam, moest elke familie ook zoons afstaan om opgeleid te worden in de kampen in Uganda als soldaat. Soms kwamen er jongens van wie je niet eens wist wie het waren, maar die gaf je dan toch eten en onderdak, want het was voor Rwanda. En thuis luisterden we ook altijd naar Rwandese radio, hoewel die vol zat met haat zaaierij naar Tutsi’s. Maar mijn ouders wilden weten wat daar gebeurde.

Mijn ouders zijn gescheiden in Tanzania en na de genocide in 1994 besloten mijn Oma en moeder gehoor te geven aan de oproep van Kagame aan vluchtelingen om terug te keren en te helpen met de wederopbouw. We gingen in 1995, ik was toen 18. Mijn moeder en mijn oma hadden toen 36 jaar in Tanzania gewoond. Ik zat nog op de middelbare school en wilde niet weg. Ik zal het nooit vergeten. Hoewel we geen papieren hadden, werden we zo toegelaten, we waren immers Rwandezen. Maar toen we eenmaal binnen waren, mochten we niet meer terug. Pas na een jaar kregen we toestemming om onze familie en bezittingen in Tanzania te bezoeken. Rwanda lag in puin en ze dachten natuurlijk dat als we zouden zien hoe erg het allemaal was, we onmiddellijk rechtsomkeer zouden maken, terug naar Tanzania.  Het was ook niet gemakkelijk, maar na een jaar ben je toch weer gewend en er gebeurde ook heel veel, dus toen wilden we niet meer terug.

Tegenwoordig hebben we geen bezittingen meer in Tanzania. Wat we hadden is verkocht of terug gegeven aan de staat. Wij waren slechts vluchtelingen. Mijn Oma had ernstige darm problemen en heeft sinds ze aankwam in Rwanda geen vast voedsel meer gegeten. Ze leefde slechts op melk en thee. Dat blijkt dus heel gezond, want daarop heeft ze het dus nog 22 jaar volgehouden en met plezier! Haar laatste jaren was ze echt weer een dame van stand, ze kwam vaak bij ons, ze keek televisie en wist van smartphones en internet. Ongelofelijk toch?”

Foto's: De zwart-wit foto's van deze blog heb ik erbij gezocht op het internet. Ze zijn uit de tijd dat de Oma van Kevine jong was. Misschien staat ze er wel op!

Verkiezingen in Rwanda

Stemmen door een duimafdruk

Het topje van je pink gaat in onuitwisbare inkt.

Vandaag waren de verkiezingen voor een nieuwe president. Nou ja, in dit geval herverkiezing van de oude president. Tot onze verbazing besteedt het Nederlandse journaal er vrij veel aandacht aan.

Vanuit ons perspectief als inwoners hier is de kwaliteit van de rapportages gemengd. Het komt wat makkelijk over om Kagame zonder meer in het rijtje van Afrikaanse dictators te plaatsen die geen afstand van de macht willen doen omdat ze zichzelf en hun kliek alleen maar verrijken ten koste van de bevolking. Rwanda is toch wel een gevalletje apart met zijn gruwelijke Genocide verleden van nog maar 23 jaar geleden en een regering die, weliswaar met straffe hand, zich al 23 jaar drie slagen in de rondte werkt om het land als een eenheid te laten functioneren. Ze werken aan een onmogelijk geachte verzoening tussen daders en slachtoffers, hebben meer dan een miljoen daders middels een tijdelijk en redelijk functionerend (volks)rechtssysteem berecht, gemiddeld meer dan 6% economische groei bewerkstelligd en corruptie tot Europees niveau terug weten te dringen. Ze hebben het voor elkaar dat mannen en vrouwen zelfs diep in de nacht alleen over straat kunnen, honger en ondervoeding substantieel weten terug te dringen  en nog zo wat zaken.

Kortom: het mag zo zijn dat Paul Kagame het land leidt meer als een generaal dan een democratisch politicus, maar gezien zijn resultaten en het nog steeds niet voldoende verwerkte verleden, is dat misschien geeneens zo slecht voor dit land.

Mij verbaast het in ieder geval niets dat hij onder de bevolking nog steeds mateloos populair is. Als ik een Rwandees was, zou ik ook op hem stemmen, net als deze mototaxi drivers.

 De vraag is alleen wel gerechtvaardigd wanneer en hoe er serieus werk gemaakt gaat worden van het toestaan van meer pluriformiteit in het politiek landschap. Een feitelijke éénpartij staat, hoe goed bezig ook, loopt vroeg of laat vast omdat de  gevestigde visies en belangen onvoldoende worden uitgedaagd. In zijn aanvaardingsspeech van zijn kandidatuur namens de RPF voor het presidentsschap, smeekte Kagame de partijtop om nou eens echt werk te maken van het werken aan zijn opvolging. "Flauw toneelstukje",

Foto: The Guardian

zeggen zijn tegenstanders, "dat zei hij 7 jaar gelden ook al. Hij duldt zelf gewoon geen tegenspraak."  Ziedaar de spagaat van Rwanda: doorgaan met een weliswaar autocratische, maar briljante en oprecht gedreven president of de deur op een kier zetten om de demonen uit het verleden gestalte te laten aannemen, zodat ze zichtbaar worden, met elkaar in debat kunnen gaan en uiteindelijk kunnen oplossen in nieuwe vormen, nieuwe partijen en nieuwe structuren. Dit heeft wel een groter risico (zie omliggende landen) dat ze elkaar op leven en dood gaan bestrijden, hun macht vooral gebruiken voor eigen gewin en elkaar en met hen het land en de bevolking, opnieuw ten gronde richten.

Frank Habineza van de Green Party is de belangrijkste uitdager,
maar hij krijgt nog geen 5% van de stemmen.  foto: The Guardian

Het is voor uitdagers erg moeilijk om enige aanhang van betekenis te verwerven. Ten eerste mocht de campagne pas een maand voor de feitelijke verkiezingen beginnen. Ten tweede beheerst de partij van Kagame, de RPF,  niet alleen de politiek, maar ook het leger en controleert de meeste grote en succesvolle ondernemingen in het land. Kortom: de RPF heeft overal invloed en barst van het geld. En dat laten ze voor zo'n verkiezing ook goed rollen: op het vliegveld, op digitale reclamezuilen in de stad en op de TV werd je de laatste weken dood gegooid met een gelikt reclame filmpje van de RPF voor Paul Kagame. Overal in de stad rijden auto's en bussen met zijn foto. Op alle pleinen staan potten met stokken in rood, wit, blauw, de kleuren van de RPF. Zelf tourde hij uitgebreid door het land met grote massa-bijeenkomsten vol dol enthousiaste aanhangers die uitgebreid op de TV werden vertoond. In de hele campagne hebben Gerry en ik in Kigali geen enkele poster gezien van een van de twee andere kandidaten.  Toch wel raar.  De beste exposure voor hen was op de televisie. Daar organiseerde TV Rwanda een paar keer een televisie debat, weliswaar niet met de feitelijke kandidaten ( Paul Kagame wilde niet en toen wilden de anderen ook niet), maar toch wel met hun tweede en derde mensen.   

Hoe het ook zij: vandaag was het verkiezingsdag en het was een prachtige dag. Iedereen die ik op straat tegen kwam was vrolijk, zelfs de politieagenten bij de stembureaus waren goedmoedig. De direceur van het stembureau bij het stadion, waar

Het tellen van de stemmen op grote groene vellen

Gerry en ik net na sluitingstijd (15.00 uur!) gingen kijken, beweerde dat het opkomstpercentage op 95% lag, wat hij staafde

met lijsten met aantal stemgerechtigden per wijk en aantal mensen die waren wezen stemmen. In de kleurig versierde tenten die ze voor de gelegenheid hadden opgezet op het parkeerterrein bij het stadion, waren ze nog aan het tellen. Op grote groene vellen werden de stemmen voor ieder van de drie kandidaten gevinkt: de vellen voor Kagame waren helemaal vol, terwijl de andere twee kandidaten per wijk misschien 3-10 stemmen hadden.

Rwanda maakt zich op voor tenminste nog 7 jaar rust, stabiliteit en economische groei. Ben benieuwd hoe dat volgende week in Kenya gaat.....

Foto: The Guardian

Plotseling een huis gekocht

We hebben een huis gekocht in Rwanda. Zo maar hup! Gedaan. Het is wel even schrikken, maar het is ook wel goed.

We waren al een tijdje op zoek naar een huis. Met Daniel, de makelaar gingen we de afgelopen tijd op donderdag middag huizen kijken. We hebben veel bijzondere dingen gezien: gigantische huizen zonder tuin. Tuinen met bijna geen huis. Huizen die te dicht langs een drukke weg liggen, huizen waar de achterburen in je huis kijken, van alles. Daniel weet ook alle roddels.

Op een bepaald moment wordt huizen kijken een soort hobby. We wandelen veel. Overal zie je dan leegstaande huizen of landjes. Als je dan aan Daniel vraagt Van wie is dat? dan heeft hij een week later antwoord. Dan weet hij of de mensen voor een redelijke prijs willen verkopen (omdat ze financiële moeilijkheden hebben) en waarschijnlijk weet hij nog veel meer wat hij ons niet vertelt. Hij weet ook welk bouwproject blijvend gestrand is en welk onafgebouwd huis van een gevluchte genocidepleger is. Erg gezellig allemaal.

In het buurtje waar we nu wonen staan ongeveer 20 dezelfde huizen. Het huis net aan de overkant van het parkje stond te koop. Jan Willem wilde dit huis graag kopen, maar ik zag het niet zo. Het is wel aardig, maar toch minder mooi dan het huis waar we nu zitten. We hebben twee rondjes met onze huisbaas onderhandeld maar we kwamen er niet uit. Onze huisbaas heeft niet genoeg financiële moeilijkheden. De prijs die hij vroeg motiveerde hij zo: Het is de helft van de prijs van een huis in Brussel. Maar ja, we zijn hier niet in Brussel en dus waren we niet zo onder de indruk van dit argument.

Daniel vertelde dat een huis afbreken hier gratis is. Als je iemand de ramen, deuren en WC potten beloofd, voeren ze zelfs het puin af. Dan ga je met heel ander ogen naar alle bouwsels kijken. Zo groeide ons lijstje met mogelijke opties naar 5 stuks. Daarop togen we met ons lijstje naar het One-Stop-Office. Daar zit een allerliefste dame die het kadaster beheert en de website met het Kigali City Masterplan. Alle percelen staan er keurig op ingetekend met de geldende bouwvoorschriften. Wij hadden zelf al enige voorstudie gedaan maar hadden de regels toch wat teveel in ons eigen voordeel geïnterpreteerd. Zo bleken er 7 appartementen terug gebouwd te moeten worden op de plek waar nu één huis staat, als je dat huis helemaal afbreekt. Op een perceel met een commerciële bestemming (waar wij een huis en een groot kantoor wilden bouwen) bleek een buurtwinkel te moeten komen. Eigenlijk viel alles af. Enigszins ontmoedigd gingen wij op vakantie naar Nederland.

Terug in Kigali hebben we weer een nieuw rondje met Daniel gedaan. Hij had nu een perceel in de aanbieding met een redelijk tuin en een mooi uitzicht. Huis verbouwen zou kunnen, maar het stond wel erg ingeklemd tussen de buren. We zijn twee keer gaan kijken en na de tweede bezichtiging zijn we ook nog even langsgegaan bij het favoriete huis van Jan Willem. En toen dacht ik: Ja, het kan wel.

Voor de zekerheid wilde ik ook het oordeel van die lieve dame van het One-Stop-Office. Zijn er echt geen bijzondere voorschriften en kunnen we op deze plek kantoor aan huis voeren? Jan Willem vond dat bezoek eigenlijk onzin, want hij vindt zichzelf inmiddels expert op dit terrein. Maar als ik vol hou gaat hij toch braaf met me mee. Toen we binnen kwamen bij het One-Stop-Office bleek dat ze nog wist wie we waren. Ze gaf ons een hand en zei toen: Yes, I remember both of you. You are so full of life. That is something we do not see here so often. Nou, toen was Jan Willem helemaal verkocht.

Wat we kopen

De indeling van het huis is hetzelfde als het huis wat we nu hebben, de trappen zitten net iets anders, eigenlijk beter. Nu hebben we een soort gat in de gang tussen de slaapkamer en de keuken: het begin van een trapje naar beneden waar je per dag 100 keer overheen stapt. Ik ben altijd bang dat ik ooit in het donker van een van die nare trapjes af zal vallen. In het nieuwe huis zitten er leuningen aan de trapjes.

De tuin is minder groot en het uitzicht is minder. Dat valt gedeeltelijk op te lossen door de begroeiing weg te halen en met de onderburen te onderhandelen of de muur weg mag en er een spijlenhek mag komen waar je doorheen kan kijken.

Het nieuwe huis is beter geschikt om een kantoorruimte aan vast te bouwen dan ons huidige huis, en daar ging het allemaal om. Het huis ligt heerlijk rustig, op een van de rustige plekken midden in Kigali. Dit weten we nu zeker na al onze avonturen met Daniel. Bovendien heeft het een goede prijs.

Ik moet wennen aan de grote muren achter het huis die de berg tegen moeten houden. Maar nu ik er een paar maal geweest ben merk ik dat het went. En dat ik op houd met vergelijken met wat we nu hebben en vooruit begin te kijken.

We hebben 2 architecten gevraagd om een verbouw voorstel. De beste gunnen we het werk. Dit gaat weer veel nieuwe avonturen opleveren. Hopelijk niet zo erg als met de Polen die ons huis in Driebergen verbouwd hebben.

Hier is de link naar het huis. Ze hebben het wel heel mooi gefotografeerd. Let vooral op het prachtige gasfornuis wat we erbij krijgen!

We houden jullie op de hoogte.