Verkiezingen in Rwanda

Stemmen door een duimafdruk

Het topje van je pink gaat in onuitwisbare inkt.

Vandaag waren de verkiezingen voor een nieuwe president. Nou ja, in dit geval herverkiezing van de oude president. Tot onze verbazing besteedt het Nederlandse journaal er vrij veel aandacht aan.

Vanuit ons perspectief als inwoners hier is de kwaliteit van de rapportages gemengd. Het komt wat makkelijk over om Kagame zonder meer in het rijtje van Afrikaanse dictators te plaatsen die geen afstand van de macht willen doen omdat ze zichzelf en hun kliek alleen maar verrijken ten koste van de bevolking. Rwanda is toch wel een gevalletje apart met zijn gruwelijke Genocide verleden van nog maar 23 jaar geleden en een regering die, weliswaar met straffe hand, zich al 23 jaar drie slagen in de rondte werkt om het land als een eenheid te laten functioneren. Ze werken aan een onmogelijk geachte verzoening tussen daders en slachtoffers, hebben meer dan een miljoen daders middels een tijdelijk en redelijk functionerend (volks)rechtssysteem berecht, gemiddeld meer dan 6% economische groei bewerkstelligd en corruptie tot Europees niveau terug weten te dringen. Ze hebben het voor elkaar dat mannen en vrouwen zelfs diep in de nacht alleen over straat kunnen, honger en ondervoeding substantieel weten terug te dringen  en nog zo wat zaken.

Kortom: het mag zo zijn dat Paul Kagame het land leidt meer als een generaal dan een democratisch politicus, maar gezien zijn resultaten en het nog steeds niet voldoende verwerkte verleden, is dat misschien geeneens zo slecht voor dit land.

Mij verbaast het in ieder geval niets dat hij onder de bevolking nog steeds mateloos populair is. Als ik een Rwandees was, zou ik ook op hem stemmen, net als deze mototaxi drivers.

 De vraag is alleen wel gerechtvaardigd wanneer en hoe er serieus werk gemaakt gaat worden van het toestaan van meer pluriformiteit in het politiek landschap. Een feitelijke éénpartij staat, hoe goed bezig ook, loopt vroeg of laat vast omdat de  gevestigde visies en belangen onvoldoende worden uitgedaagd. In zijn aanvaardingsspeech van zijn kandidatuur namens de RPF voor het presidentsschap, smeekte Kagame de partijtop om nou eens echt werk te maken van het werken aan zijn opvolging. "Flauw toneelstukje",

Foto: The Guardian

zeggen zijn tegenstanders, "dat zei hij 7 jaar gelden ook al. Hij duldt zelf gewoon geen tegenspraak."  Ziedaar de spagaat van Rwanda: doorgaan met een weliswaar autocratische, maar briljante en oprecht gedreven president of de deur op een kier zetten om de demonen uit het verleden gestalte te laten aannemen, zodat ze zichtbaar worden, met elkaar in debat kunnen gaan en uiteindelijk kunnen oplossen in nieuwe vormen, nieuwe partijen en nieuwe structuren. Dit heeft wel een groter risico (zie omliggende landen) dat ze elkaar op leven en dood gaan bestrijden, hun macht vooral gebruiken voor eigen gewin en elkaar en met hen het land en de bevolking, opnieuw ten gronde richten.

Frank Habineza van de Green Party is de belangrijkste uitdager,
maar hij krijgt nog geen 5% van de stemmen.  foto: The Guardian

Het is voor uitdagers erg moeilijk om enige aanhang van betekenis te verwerven. Ten eerste mocht de campagne pas een maand voor de feitelijke verkiezingen beginnen. Ten tweede beheerst de partij van Kagame, de RPF,  niet alleen de politiek, maar ook het leger en controleert de meeste grote en succesvolle ondernemingen in het land. Kortom: de RPF heeft overal invloed en barst van het geld. En dat laten ze voor zo'n verkiezing ook goed rollen: op het vliegveld, op digitale reclamezuilen in de stad en op de TV werd je de laatste weken dood gegooid met een gelikt reclame filmpje van de RPF voor Paul Kagame. Overal in de stad rijden auto's en bussen met zijn foto. Op alle pleinen staan potten met stokken in rood, wit, blauw, de kleuren van de RPF. Zelf tourde hij uitgebreid door het land met grote massa-bijeenkomsten vol dol enthousiaste aanhangers die uitgebreid op de TV werden vertoond. In de hele campagne hebben Gerry en ik in Kigali geen enkele poster gezien van een van de twee andere kandidaten.  Toch wel raar.  De beste exposure voor hen was op de televisie. Daar organiseerde TV Rwanda een paar keer een televisie debat, weliswaar niet met de feitelijke kandidaten ( Paul Kagame wilde niet en toen wilden de anderen ook niet), maar toch wel met hun tweede en derde mensen.   

Hoe het ook zij: vandaag was het verkiezingsdag en het was een prachtige dag. Iedereen die ik op straat tegen kwam was vrolijk, zelfs de politieagenten bij de stembureaus waren goedmoedig. De direceur van het stembureau bij het stadion, waar

Het tellen van de stemmen op grote groene vellen

Gerry en ik net na sluitingstijd (15.00 uur!) gingen kijken, beweerde dat het opkomstpercentage op 95% lag, wat hij staafde

met lijsten met aantal stemgerechtigden per wijk en aantal mensen die waren wezen stemmen. In de kleurig versierde tenten die ze voor de gelegenheid hadden opgezet op het parkeerterrein bij het stadion, waren ze nog aan het tellen. Op grote groene vellen werden de stemmen voor ieder van de drie kandidaten gevinkt: de vellen voor Kagame waren helemaal vol, terwijl de andere twee kandidaten per wijk misschien 3-10 stemmen hadden.

Rwanda maakt zich op voor tenminste nog 7 jaar rust, stabiliteit en economische groei. Ben benieuwd hoe dat volgende week in Kenya gaat.....

Foto: The Guardian

Plotseling een huis gekocht

We hebben een huis gekocht in Rwanda. Zo maar hup! Gedaan. Het is wel even schrikken, maar het is ook wel goed.

We waren al een tijdje op zoek naar een huis. Met Daniel, de makelaar gingen we de afgelopen tijd op donderdag middag huizen kijken. We hebben veel bijzondere dingen gezien: gigantische huizen zonder tuin. Tuinen met bijna geen huis. Huizen die te dicht langs een drukke weg liggen, huizen waar de achterburen in je huis kijken, van alles. Daniel weet ook alle roddels.

Op een bepaald moment wordt huizen kijken een soort hobby. We wandelen veel. Overal zie je dan leegstaande huizen of landjes. Als je dan aan Daniel vraagt Van wie is dat? dan heeft hij een week later antwoord. Dan weet hij of de mensen voor een redelijke prijs willen verkopen (omdat ze financiële moeilijkheden hebben) en waarschijnlijk weet hij nog veel meer wat hij ons niet vertelt. Hij weet ook welk bouwproject blijvend gestrand is en welk onafgebouwd huis van een gevluchte genocidepleger is. Erg gezellig allemaal.

In het buurtje waar we nu wonen staan ongeveer 20 dezelfde huizen. Het huis net aan de overkant van het parkje stond te koop. Jan Willem wilde dit huis graag kopen, maar ik zag het niet zo. Het is wel aardig, maar toch minder mooi dan het huis waar we nu zitten. We hebben twee rondjes met onze huisbaas onderhandeld maar we kwamen er niet uit. Onze huisbaas heeft niet genoeg financiële moeilijkheden. De prijs die hij vroeg motiveerde hij zo: Het is de helft van de prijs van een huis in Brussel. Maar ja, we zijn hier niet in Brussel en dus waren we niet zo onder de indruk van dit argument.

Daniel vertelde dat een huis afbreken hier gratis is. Als je iemand de ramen, deuren en WC potten beloofd, voeren ze zelfs het puin af. Dan ga je met heel ander ogen naar alle bouwsels kijken. Zo groeide ons lijstje met mogelijke opties naar 5 stuks. Daarop togen we met ons lijstje naar het One-Stop-Office. Daar zit een allerliefste dame die het kadaster beheert en de website met het Kigali City Masterplan. Alle percelen staan er keurig op ingetekend met de geldende bouwvoorschriften. Wij hadden zelf al enige voorstudie gedaan maar hadden de regels toch wat teveel in ons eigen voordeel geïnterpreteerd. Zo bleken er 7 appartementen terug gebouwd te moeten worden op de plek waar nu één huis staat, als je dat huis helemaal afbreekt. Op een perceel met een commerciële bestemming (waar wij een huis en een groot kantoor wilden bouwen) bleek een buurtwinkel te moeten komen. Eigenlijk viel alles af. Enigszins ontmoedigd gingen wij op vakantie naar Nederland.

Terug in Kigali hebben we weer een nieuw rondje met Daniel gedaan. Hij had nu een perceel in de aanbieding met een redelijk tuin en een mooi uitzicht. Huis verbouwen zou kunnen, maar het stond wel erg ingeklemd tussen de buren. We zijn twee keer gaan kijken en na de tweede bezichtiging zijn we ook nog even langsgegaan bij het favoriete huis van Jan Willem. En toen dacht ik: Ja, het kan wel.

Voor de zekerheid wilde ik ook het oordeel van die lieve dame van het One-Stop-Office. Zijn er echt geen bijzondere voorschriften en kunnen we op deze plek kantoor aan huis voeren? Jan Willem vond dat bezoek eigenlijk onzin, want hij vindt zichzelf inmiddels expert op dit terrein. Maar als ik vol hou gaat hij toch braaf met me mee. Toen we binnen kwamen bij het One-Stop-Office bleek dat ze nog wist wie we waren. Ze gaf ons een hand en zei toen: Yes, I remember both of you. You are so full of life. That is something we do not see here so often. Nou, toen was Jan Willem helemaal verkocht.

Wat we kopen

De indeling van het huis is hetzelfde als het huis wat we nu hebben, de trappen zitten net iets anders, eigenlijk beter. Nu hebben we een soort gat in de gang tussen de slaapkamer en de keuken: het begin van een trapje naar beneden waar je per dag 100 keer overheen stapt. Ik ben altijd bang dat ik ooit in het donker van een van die nare trapjes af zal vallen. In het nieuwe huis zitten er leuningen aan de trapjes.

De tuin is minder groot en het uitzicht is minder. Dat valt gedeeltelijk op te lossen door de begroeiing weg te halen en met de onderburen te onderhandelen of de muur weg mag en er een spijlenhek mag komen waar je doorheen kan kijken.

Het nieuwe huis is beter geschikt om een kantoorruimte aan vast te bouwen dan ons huidige huis, en daar ging het allemaal om. Het huis ligt heerlijk rustig, op een van de rustige plekken midden in Kigali. Dit weten we nu zeker na al onze avonturen met Daniel. Bovendien heeft het een goede prijs.

Ik moet wennen aan de grote muren achter het huis die de berg tegen moeten houden. Maar nu ik er een paar maal geweest ben merk ik dat het went. En dat ik op houd met vergelijken met wat we nu hebben en vooruit begin te kijken.

We hebben 2 architecten gevraagd om een verbouw voorstel. De beste gunnen we het werk. Dit gaat weer veel nieuwe avonturen opleveren. Hopelijk niet zo erg als met de Polen die ons huis in Driebergen verbouwd hebben.

Hier is de link naar het huis. Ze hebben het wel heel mooi gefotografeerd. Let vooral op het prachtige gasfornuis wat we erbij krijgen!

We houden jullie op de hoogte.