Zo heb je een klein bedrijf

 In April schreef ik over het opdrogen van onze opdrachten. Dat we te veel verlies leden en allemaal werktijd verkorting hadden tegen 40% salaris. 

Daar kregen we sympatieke en meelevende reacties op: dank je wel! 

Hoe is het verder gegaan?

We hebben de helft van ons personeel ontslagen, per 1 juli. We hebben onze zes jongste maatjes naar huis moeten sturen. Dat was niet leuk. De meesten namen het wel sportief op. “Wij zijn jong, we hebben hier veel geleerd, we redden ons wel.” Voor sommigen was het wel heel zuur. We hadden een uit een man vluchtenlingenkamp, een Congolees. Maar eigenlijk statenloos. Hij kwam van heel ver. Hij was heel blij dat hij bij ons werkte, een baan had en dat is nu niet meer.

Gelukkig heeft Christella onmiddellijk een nieuwe baan gevonden. Als communicatie officer bij een Italiaanse club. Voor twee anderen ben ik al om referenties gevraagd, dus onze mensen zijn wel gewild. Dat is fijn.

De overgebleven mensen hebben we een aanbod gedaan. Willen jullie het bedrijf overnemen? Het zijn de mensen die al het langst bij ons zijn.

• Abdul is onze ster videomaker, ICTer een e-course bouwer. Simpel, recht doorzee en goud eerlijk. Af en toe ook wat warrig.
• Germaine is de communicatie trainer die ook van plaatjes maken houdt.
• Alaine is onze home-opgeleide adminstrateur die Jan Willem van zijn stapels bonnetjes bevrijd heeft. Ze kan rekenen, en kan ook een simpele e-cursus in elkaar zetten.
•  Ineza heeft het doel in haar leven gevonden en wil super instructional designer worden. Ze doet een Masters in instructional design en reist binnenkort voor de tweede keer naar Noorwegen voor haar afstudeer project. Ze is doodkalm, en zegt bij alles: “Dat doe ik wel effe.”

Dit viertal heeft de uitdaging aanvaard, en zij gaan het bedrijf overnemen. En, een klein bedrijf overnemen is een stuk gemakkelijker dan een groot bedrijf overnemen. Zij vieren hebben over nog wat jaren wel voldoende CV opgebouwd om opdrachten te kunnen krijgen.

Inmiddels kunnen ze ook tenders schrijven. Toen wij in mei/juni naar Nederland waren hebben zij op een tender geschreven voor het overdubben en aanpassen van 10 videos uit Kenya, over sexual harrasment, in het Kinyarwanda. En die hebben ze gewonnen! Ik weet niet precies waarom. Het is een opdracht waar ik nooit op geschreven zou hebben, want ik zou niet weten hoe ik dat moest doen. Ik heb geen enkele ervaring in videos dubben. Ik denk dat Ineza met haar doorkalme “Dat doe ik wel effe” het pleit gewonnen heeft. En nu moeten ze het zien uit te voeren. De eerste hobbel blijkt het contract met de onderaannemer en zijn opname studio die we moeten gebruiken. Maar, goede les voor ze, we gaan zien hoe het gaat.

Omdat Ineza binnenkort weer naar Noorwegen gaat, hebben we Gisele gevraagd nog te blijven. Dus nu zitten we met een kleiner team in ons prachtige, nu veel te grote kantoor.

De huurbaas van het kantoor vindt dat wij zo goed voor zijn pand zorgen dat hij accoord gegaan is met huurverlaging. De komende drie maanden hoeven we minder dan de helft huur te betalen. Dat geeft ons dan nog drie maanden om een co-huurder te vinden om samen de huur en bijkomende kosten op te brengen.

Als dat per 1 November niet gelukt is, dan moeten we de handdoek in de ring gooien en dan gaan we op zoek naar een kleiner kantoor. In geval van uiterste nood kunnen we ook weer terugtrekken naar ons kantoor aan huis, zoals we begonnen zijn. Nadeel is dat het bedrijf dan weer meer van JW en mij is, omdat we dan weer in onze thuissfeer zitten. Dat wil ik liever vermijden. Aan de andere kant, ik wil graag buiten blijven werken, onder een dakje op op een terras in een rustige tuin zonder uitlaatgas. Dus niet langs een drukke weg. En dat is best moeilijk te vinden in Kigali.

Inmiddels komen de opdrachten ook weer los. We hebben nog 12 tenders uitstaan waar we nog op antwoord wachten. Maar, we hebben er ook een paar gewonnen. Zelfs die tender met US AID geld die JW in januari ging tekenen en die toen niet doorging, is toch losgekomen. Weliswaar voor de helft van het budget, maar toch. We hebben ook grote tenders uitstaan. Als we die krijgen moeten we snel ons ontslagen personeel weer benaderen. We hebben met het viertal afgesproken dat we extra mensen als free-lancers zullen aannemen, om verliezen in de toekomst te vermijden.

Zelfs een van onze allereerste werknemers, Nehemie, heeft zich weer gemeld. Hij werkte de laatste tijd bij een Belgische organisatie. Alles gelieerd aan Belgie moest ophouden omdat ze kritiek hadden op Rwanda over de ingmenging in Congo. Nehemie is ook ontslagen en free-lancer geworden.

Dus: crisis is kans. Het is niet leuk om mensen te ontslaan, maar ons andere probleem: hoe komen we van ons bedrijf af, is opgelost. We hebben nu een plan om ons bedrijf over te dragen. Het bedrijf is minder waard dan vroeger omdat we een deel van onze reserves opgegeten hebben. Onze ambities over wat we eruit willen hebben zijn naar beneden, en een kleiner bedrijf is stabiel genoeg om verder te kunnen.

Zo heb je een bedrijf en zo heb je een kleiner bedrijf.

En, we zijn leuke dingen aan het bouwen. Een cursus over afvalverwerking. Over de vuilstort en composteren. Een geweldig praktisch onderwerp. Toen we laatst achter de vuilnus wagen aanreden, ben ik snel uit de auto gesprongen om vuilnismannen te fotograferen, wat leidde tot plaatsvervangende schaamte bij Jan Willem.

Verder maken we een flipbook voor artisanale mijnwerkers over de traceability van mineralen. Over de Due Dilligence waar ze aan moeten voldoen. Daarvoor moeten we allemaal plaatjes laten tekenen van goede en foute mijnen, waar ik ook al niets van weet. Geen idee hoe een Rwandese mijn eruit ziet. Dus: op excursie naar een mijn.  

Nog eentje, met een Indier en een Keniaan bouwen we een cursus over het onderhoud en de reparatie van all dingen die nodig zijn om vaccins koud te houden (inloop cold rooms, freezers, vaccine carriers, etc). Die Indier is waarzinnig productief. Hij heeft me al 1500 PowerPoint slides gestuurd met “zeer belangrijke informatie”. Die moeten wij allemaal digitaliseren. Ha!

Zo heb je een klein bedrijf en zit je lekker te puzzelen.

Groet, Gerry

Zo heb je een bedrijf en zo heb je .....

Op de dag nadat Trump en Vance in het Witte Huis Zelensky beledigden, gingen Jan Willem en ik een nieuw gasfornuis kopen. De ouwe had het 10 jaar gedaan. Het was een goedkope Turkse en er was brand in uitgebroken. Plotseling stond de linkervoorpit in brand. De gasleiding eronder was doorgeroest.

Ik wilde een kwalitatief goed Belgisch gasfornuis kopen. Jan Willem de allergoedkoopste. Wat te doen? We hebben de goedkoopste gekocht en het prijsverschil aan Ukraine geschonken. Dat leek ons een mooi compromis. Alleen blijkt het gasfornuis eigenlijk te klein voor onze pannen. Dan denk ik iedere keer: “Tja, de rest van het gasfornuis is bij Zelensky”.

Three Mountains bestond op 1 maart 2025 10 jaar. Reden voor een feestje, zou je denken. We hebben altijd gezegd: “We blijven 10 tot 15 jaar in Rwanda.” Het zijn 10 fantastische jaren geweest. Gestage groei en veel plezier. Maar in januari, toen Jan Willem in de auto zat om een om een contract te gaan ondertekenen voor leermateriaal voor een waterproject, draaide Elon Musk USAID de nek om. Daar ging Jan Willems mobiel: “Draai maar om, het gaat niet door.” Project verdampt. Pluuf. Tja.

In januari was ik in Gishenyi om een retreat voor de FAO te leiden. Gishenyi ligt in Rwanda, vlak tegen Goma aan, in Congo. ’s Ochtends vroeg hoorde ik doffe dreunen. Wat is dat? Ik naar buiten, waar een meneer het terras stond te vegen. “Oh,” zei hij, “Dat is de oorlog, maar dat is niet hier hoor.”  De FAO heeft stevige veiligheids protocollen. Het was de laatste dag van het retreat en ze vonden dat we maar een uurtje eerder weg moesten, terug naar Kigali. De volgende dag zijn er twaalf mensen in Gishenyi gedood door afzwaaiers van het Congolese leger.

Inmiddels heeft M23, een flink deel van Noord- en Zuid-Kivu ingenomen. De narratieven hierover verschillen. Rwanda benadrukt de nationale veiligheid, de dreiging van de FDLR (een militie van voormalige Rwandese genocidaires)  en de discriminatie en vervolging van de Banyamulenge, Kinyarwanda sprekende mensen die in Congo wonen. De Europese pers schrijft dat Rwanda mineralen wil. Jan Willem en ik denken dat het frame “Rwanda wil mineralen” te simpel is.  

Inmiddels is de Belgische ambassadeur uitgezet. Tja, dekolonisatie is geen glad proces en gaat met schokken. Maar dat leuke project dat we met de Belgen zouden doen, is ook pluuf, verdampt. De Engelsen hebben zich teruggetrokken, de Duitsers doen even niks nieuws meer en de rest houdt zijn adem in.  Het gure klimaat in Europa aangaande internationale solidariteit en ontwikkelingssamenwerking helpt ook niet mee. Pluuf, daar gaan onze opdrachten. Tja.

We hebben op 12 tenders geschreven en alle banken in Rwanda benaderd of ze geen leiderschapstraining nodig hebben. Meestal krijgen we de helft van de tenders waarop we schrijven. Maar nu horen we al weken helemaal niks. Iedereen kijkt de kat uit de boom en neemt geen beslissingen.

Toen zijn Jan Willem en ik maar eens een weekend gaan wandelen. Wat doen we nu? We hebben een aantal rekensommen gemaakt en bedacht hoe lang we het vol kunnen houden. Niet zo lang dus.

Even geen feestje voor het 10 jarig bestaan. Per deze week hebben we al ons personeel, inclusief onszelf, op gedwongen werktijd verkorting gezet. Dat kan drie maanden volgens de Rwandese arbeidswetgeving. Iedereen moet nog twee dagen per week komen werken, 40% van de arbeidstijd. We hopen dat het overgaat en weer aantrekt. Indien niet, dan is een plotslinge inkrimping van Three Mountains onvermijdelijk.  Tja.

We waren al een tijdje ons hoofd aan het breken hoe we van ons bedrijf af zouden komen. Ons personeel heeft niet genoeg geld om ons uit te kopen, we moeten een overnamekandidaat vinden, of fuseren met een ander bedrijf. Al die gedachten blijken nu niet meer nodig. We teren in op onze reserves, als er iets overblijft kunnen we net zo goed een netwerk worden waar mensen per opdracht samenwerken.

Het is alleen wel erg naar voor ons personeel, er staan 16 mensen op de loonlijst. Wij redden ons wel. Jan Willem is inmiddels 67 en krijgt wat pensioen. Maar ons personeel is natuurlijk niet blij met 40% salaris. En omdat alle USAID personeel op de markt is en alle Belgische projecten gestopt zijn, is er een overschot aan loslopende gekwalificeerde mensen. Geen lekker klimaat om een andere baan te vinden. WW is er niet in Rwanda.  

Gisteren was het genocide herdenking in Rwanda. Een sombere doodstille dag. Wij zijn naar de herdenkingsbijeenkomst in ons dorp gegaan. We waren de enige wittten en kregen gelijk een stoel aangeboden. De  locale bijeenkomst was in het Kinyarwanda, een soort geschiedenisles hoe het allemaal zo gekomen is. Daarna was er de speech van de president die door alle dorpen beluisterd wordt via de radio of de TV. Die was in het Engels, wat zijn volk maar matig verstaat. Ik werd er niet vrolijk van. De boodschap was: we laten ons niet vernederen en we moeten vechten. Temidden van al die mensen daar zaten om hun doden te herdenken. Tja.

Het zijn wel kanjers overigens, ons personeel. Ze zagen het natuurlijk wel aankomen. In alle hoeken en gaten van ons kantoor zaten ze de afgelopen tijd tenders te schrijven. Ook op projecten waar we normaal nooit op zouden schrijven omdat ze verder van onze expertise afliggen. In ieder geval hebben ze binnen een aantal maanden het tender-schrijf-bedrijf doorgekregen. Tja. Nu hopen dat er toch nog iemand doorkomt.

Zo heb je een bedrijf en zo heb je .....

Groet, Gerry