Op de dag nadat Trump en Vance in het Witte Huis Zelensky beledigden, gingen Jan Willem en ik een nieuw gasfornuis kopen. De ouwe had het 10 jaar gedaan. Het was een goedkope Turkse en er was brand in uitgebroken. Plotseling stond de linkervoorpit in brand. De gasleiding eronder was doorgeroest.
Ik wilde een kwalitatief goed Belgisch gasfornuis kopen. Jan Willem de allergoedkoopste. Wat te doen? We hebben de goedkoopste gekocht en het prijsverschil aan Ukraine geschonken. Dat leek ons een mooi compromis. Alleen blijkt het gasfornuis eigenlijk te klein voor onze pannen. Dan denk ik iedere keer: “Tja, de rest van het gasfornuis is bij Zelensky”.
Three Mountains bestond op 1 maart 2025 10 jaar. Reden voor een feestje, zou je denken. We hebben altijd gezegd: “We blijven 10 tot 15 jaar in Rwanda.” Het zijn 10 fantastische jaren geweest. Gestage groei en veel plezier. Maar in januari, toen Jan Willem in de auto zat om een om een contract te gaan ondertekenen voor leermateriaal voor een waterproject, draaide Elon Musk USAID de nek om. Daar ging Jan Willems mobiel: “Draai maar om, het gaat niet door.” Project verdampt. Pluuf. Tja.
In januari was ik in Gishenyi om een retreat voor de FAO te leiden. Gishenyi ligt in Rwanda, vlak tegen Goma aan, in Congo. ’s Ochtends vroeg hoorde ik doffe dreunen. Wat is dat? Ik naar buiten, waar een meneer het terras stond te vegen. “Oh,” zei hij, “Dat is de oorlog, maar dat is niet hier hoor.” De FAO heeft stevige veiligheids protocollen. Het was de laatste dag van het retreat en ze vonden dat we maar een uurtje eerder weg moesten, terug naar Kigali. De volgende dag zijn er twaalf mensen in Gishenyi gedood door afzwaaiers van het Congolese leger.
Inmiddels heeft M23, een flink deel van Noord- en Zuid-Kivu ingenomen. De narratieven hierover verschillen. Rwanda benadrukt de nationale veiligheid, de dreiging van de FDLR (een militie van voormalige Rwandese genocidaires) en de discriminatie en vervolging van de Banyamulenge, Kinyarwanda sprekende mensen die in Congo wonen. De Europese pers schrijft dat Rwanda mineralen wil. Jan Willem en ik denken dat het frame “Rwanda wil mineralen” te simpel is.
Inmiddels is de Belgische ambassadeur uitgezet. Tja, dekolonisatie is geen glad proces en gaat met schokken. Maar dat leuke project dat we met de Belgen zouden doen, is ook pluuf, verdampt. De Engelsen hebben zich teruggetrokken, de Duitsers doen even niks nieuws meer en de rest houdt zijn adem in. Het gure klimaat in Europa aangaande internationale solidariteit en ontwikkelingssamenwerking helpt ook niet mee. Pluuf, daar gaan onze opdrachten. Tja.
We hebben op 12 tenders geschreven en alle banken in Rwanda benaderd of ze geen leiderschapstraining nodig hebben. Meestal krijgen we de helft van de tenders waarop we schrijven. Maar nu horen we al weken helemaal niks. Iedereen kijkt de kat uit de boom en neemt geen beslissingen.
Toen zijn Jan Willem en ik maar eens een weekend gaan wandelen. Wat doen we nu? We hebben een aantal rekensommen gemaakt en bedacht hoe lang we het vol kunnen houden. Niet zo lang dus.
Even geen feestje voor het 10 jarig bestaan. Per deze week hebben we al ons personeel, inclusief onszelf, op gedwongen werktijd verkorting gezet. Dat kan drie maanden volgens de Rwandese arbeidswetgeving. Iedereen moet nog twee dagen per week komen werken, 40% van de arbeidstijd. We hopen dat het overgaat en weer aantrekt. Indien niet, dan is een plotslinge inkrimping van Three Mountains onvermijdelijk. Tja.
We waren al een tijdje ons hoofd aan het breken hoe we van ons bedrijf af zouden komen. Ons personeel heeft niet genoeg geld om ons uit te kopen, we moeten een overnamekandidaat vinden, of fuseren met een ander bedrijf. Al die gedachten blijken nu niet meer nodig. We teren in op onze reserves, als er iets overblijft kunnen we net zo goed een netwerk worden waar mensen per opdracht samenwerken.
Het is alleen wel erg naar voor ons personeel, er staan 16 mensen op de loonlijst. Wij redden ons wel. Jan Willem is inmiddels 67 en krijgt wat pensioen. Maar ons personeel is natuurlijk niet blij met 40% salaris. En omdat alle USAID personeel op de markt is en alle Belgische projecten gestopt zijn, is er een overschot aan loslopende gekwalificeerde mensen. Geen lekker klimaat om een andere baan te vinden. WW is er niet in Rwanda.
Gisteren was het genocide herdenking in Rwanda. Een sombere doodstille dag. Wij zijn naar de herdenkingsbijeenkomst in ons dorp gegaan. We waren de enige wittten en kregen gelijk een stoel aangeboden. De locale bijeenkomst was in het Kinyarwanda, een soort geschiedenisles hoe het allemaal zo gekomen is. Daarna was er de speech van de president die door alle dorpen beluisterd wordt via de radio of de TV. Die was in het Engels, wat zijn volk maar matig verstaat. Ik werd er niet vrolijk van. De boodschap was: we laten ons niet vernederen en we moeten vechten. Temidden van al die mensen daar zaten om hun doden te herdenken. Tja.
Het zijn wel kanjers overigens, ons personeel. Ze zagen het natuurlijk wel aankomen. In alle hoeken en gaten van ons kantoor zaten ze de afgelopen tijd tenders te schrijven. Ook op projecten waar we normaal nooit op zouden schrijven omdat ze verder van onze expertise afliggen. In ieder geval hebben ze binnen een aantal maanden het tender-schrijf-bedrijf doorgekregen. Tja. Nu hopen dat er toch nog iemand doorkomt.
Zo heb je een bedrijf en zo heb je .....
Groet, Gerry
10 opmerkingen:
Wat een indrukwekkend verhaal.Heel veel sterkte voor jullie allebei en jullie personeel. Riet
Wat kan verval toch snel gaan. Als het niet zo triest was, zou ik er bijna van onder de indruk zijn. Ik wens jullie en de medewerkers wind in de rug en nieuwe perspectieven.
Wat zijn jullie krachtig en wat heb je 10 jaar lang mooi mensenwerk gedaan. Chapeau! Op naar betere tijden 🍀
Het leven zit vol verrassingen, ook in Rwanda. Eén moeilijke en ook moedige stap hebben jullie genomen om in te krimpen. Gelet op jullie enorme talenten, veerkracht en inventiviteit hoop ik dat jullie de koers kunnen bijstellen. Jullie zijn het waard, en dat zullen diverse Rwandezen beamen. Heel veel succes en sterkte 🕯️
Ik hoop voor jullie en jullie personeel dat het stof rustig neerdwarrelt en weer een werkbare situatie ontstaat, maar de eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik een somber gevoel heb over de komende tijd, niet alleen in jullie regio, maar ook hier.Het is geweldig wat jullie voor zo lange tijd hebben gedaan daar. Ik hoop van harte dat je er iets op vindt om het door te laten gaan.
Jeetje lieve mensen, dat is wel erg veel bij elkaar. Het klinkt mij niet onbekend in de oren natuurlijk, we zitten in eenzelfde schuitje in de hele sector. Het komt erg dichtbij zo voor jullie. En voor jullie staff. Ga nog maar eens een paar goeie wandelingen doen. Een veilig stuk van de Congo-Nile Divide bijvoorbeeld. Sterkte de komende tijd, voor alle 3 tot 1000 mountaineers.
Tjonge de wereld in een notedop bij jullie op de stoep en zonder enig vangnet voor jullie collega's. Heftig, sterkte voor jullie en het mooie netwerk dat jullie hebben opgebouwd. Liefs, Roel (Nijmegen)
In de begintijd van three mountains hadden jullie ook nog opdrachten uit Nederland, die niets met Afrika van doen hadden. Zit daar nog een bron van werk?
De laatste weken is berichtgeving over m23 en zo afwezig. Komen er oplossingen? Of gaat de oorlog en de boycot en zo nog even hard door?
Wat een zware tijd voor jullie en jullie mensen! Heel veel sterkte en liefs gewenst, hopelijk gebeurt er een wondertje en komt er iets positiefs op jullie weg.
Poeh, dit is best een heftig verhaal. Wij, hier in Nl, zijn vaak onrustig over de schuivende wereldorde, maar vervolgens doen we gewoon wat er op ons programma staat en leven we ons leven. Voor jullie is dat nu anders: er wordt van verschillende kanten geschud aan jullie dagelijkse bezigheden en jullie plannen! We hopen op positieve berichten, we zijn overtuigd van jullie kracht!
Een reactie posten